Eva, Sophia en het Ware Verhaal van Bewustzijn

1. Eva – de eerste bewuste keuze

Volgens het Bijbelse verhaal at Eva van de boom van kennis. Hierdoor "viel" de mens. Maar wat als dit geen val was? Wat als Eva juist de eerste was die koos voor bewustzijn, voor voelen, voor mens-zijn met alles wat daarbij hoort?

In gnostische teksten – zoals de Nag Hammadi-geschriften – is de slang geen duivel, maar een brenger van kennis. In sommige versies is het zelfs Sophia, de goddelijke vrouwelijke wijsheid, die door de slang spreekt. Sophia wilde dat de mens wakker werd.

"En de slang zei: jullie zullen niet sterven, maar jullie ogen zullen opengaan."

(Genesis 3:4-5, herbekeken door gnostici)

Eva koos dus niet voor zonde, maar voor waarheid. Haar daad was geen zwakte, maar een oerdaad van innerlijke kracht en bewustwording.

2. Sophia – de vergeten Godin en haar val

Sophia betekent “Wijsheid”. In de gnostische kosmologie is zij een goddelijke emanatie uit het Pleroma (de volheid), die uit puur verlangen alleen iets wil scheppen, zonder haar mannelijke tegenpool. Hierdoor ontstaat een schepping buiten het Licht: Yaldabaoth, de demiurg, een afgescheiden god die zichzelf als de enige ziet.

“Ik ben een jaloerse god, en er is geen andere god dan ik.”

(Exodus 20:5 – door gnostici toegeschreven aan de demiurg)

Sophia valt dus niet uit straf, maar omdat zij zonder balans creëert. Vanuit haar pijn en verlangen fluistert ze door symboliek.

De slang in het paradijs is haar stem. Ze is niet de verleider, maar de brenger van herinnering. Eva hoort haar, en kiest voor bewustzijn. Zo begint de terugreis naar eenheid.

3. Jezus – niet om te boeten, maar om ons te begeleiden

Als Eva het bewustzijn opende, dan was Jezus degene die kwam om te leren hóe je met die bewustwording leeft. Niet om voor de zonde te sterven, maar om de mens te helpen verantwoordelijkheid te nemen voor wat het betekent om wakker te zijn.

“Het Koninkrijk van God is binnenin jullie.”

(Lucas 17:21)

Jezus was een leraar van liefde, vergeving en innerlijke vrijheid. Hij was geen tegenpool van Lucifer, maar eerder de belichaming van het Licht dat ons helpt omgaan met de gevolgen van bewustzijn.

4. Maria Magdalena – de vrouwelijke Christus

De kerk maakte haar tot zondares, maar in het Evangelie van Maria Magdalena en het Evangelie van Filippus wordt duidelijk: zij was ingewijd, begreep Jezus dieper dan wie ook, en belichaamde de vrouwelijke tegenkracht.

"Hij kuste haar op de mond... en hield meer van haar dan van de andere discipelen..."

(Evangelie van Filippus)

Samen met Jezus belichaamde zij de herstelde balans tussen mannelijk en vrouwelijk. Waar Sophia viel, brachten zij het herstel.

5. Lilith – de oerkracht van autonomie

Lilith komt uit Joodse mystiek als de eerste vrouw van Adam. Zij weigerde ondergeschikt te zijn en vertrok uit het "paradijs". Ze werd gedemoniseerd, maar vertegenwoordigt de vurige vrouwelijke kracht die niet buigt.

"Ik zal niet onder je liggen, want we zijn gelijk."

(Alfabet van Ben Sira)

In dit verhaal is Lilith de voorloopster van Eva: de vrouwelijke kracht die niet gehoorzaamt, maar voelt wat waar is. Waar Lilith kiest voor vrijheid, kiest Eva voor bewustzijn. Beide dragen het zaad van Sophia.

6. De kruisiging van Jezus – angst voor bewustwording

Jezus werd niet gekruisigd omdat hij "de zonde op zich nam", maar omdat hij een gevaar vormde voor de structuren van macht en controle. Hij leerde mensen dat God in hen leeft, dat liefde boven wet staat, en dat je jezelf kunt bevrijden van schuld en angst.

"De waarheid zal u vrijmaken."

(Johannes 8:32)

Hij bracht geen revolutie van wapens, maar van bewustzijn. En dat is het meest bedreigende voor een wereld gebouwd op onderdrukking.

De religieuze en politieke leiders zagen in hem een bedreiging: een mens die de mensheid leerde hoe ze werkelijk konden voelen en leven in liefde. Zijn kruisiging was bedoeld als afschrikking, een poging om zijn boodschap te doden. Maar bewustzijn laat zich niet onderdrukken.

Zijn energie leeft voort in ons. In ieder mens die durft te herinneren.

7. De God van de woestijn: een oude stem van macht?

In het Oude Testament zegt God: "Ik ben een jaloerse God, en er is geen ander buiten mij."

Maar klinkt dat als pure liefde, of als een macht die zichzelf wil beschermen?

In de gnostiek wordt deze jaloerse God gezien als Yaldabaoth – de demiurg. Een afgescheiden wezen dat denkt dat hij de enige is, maar eigenlijk het Licht niet kent. Het is deze god die de wereld regeert vanuit controle, schuld en angst.

Toen Jezus veertig dagen in de woestijn was, kwam de "duivel" naar hem toe met drie verzoekingen: stenen in brood veranderen, zichzelf van een tempel werpen, en buigen voor wereldlijke macht.

"Buig voor mij en ik geef je alle koninkrijken van de wereld."

(Matteüs 4:1–11)

Wat als deze duivel dezelfde stem was als die jaloerse God? De stem van macht, van controle, van illusie?

Jezus weigerde. Hij koos niet voor het oude paradigma. Hij koos voor waarheid, zelfs als dat hem het kruis kostte.

Zo wordt het verhaal helder: Jezus stond niet tegenover de duivel als buitenstaander, maar tegenover de verleidende macht van een systeem dat mensen weghoudt van hun ware kracht.

8. De rol van de kerk: verbergen, beheersen, herschrijven

De boodschap van deze vrouwen (en van Jezus) was te gevaarlijk voor machtssystemen. Daarom werd het verhaal verdraaid:

• Eva werd zondares.

• Lilith werd demon.

• Maria Magdalena werd hoer.

• Sophia werd vergeten.

• Jezus werd gereduceerd tot boetedoener.

Want een volk dat zich schuldig voelt, is makkelijker te beheersen.

Maar de waarheid leeft voort. In het hart. In het voelen. In vrouwen (en mannen) die ontwaken.

9. De Shift die nu gaande is

Eva opende het pad.

Sophia fluisterde de herinnering.

Jezus bracht de liefde.

Maria Magdalena hield het vuur vast.

Lilith beschermde de grenzen.

En wij? Wij zijn de generatie die herinnert.

Die zegt: het oude verhaal klopt niet.

De ware zonde is niet dat we aten van de appel,

maar dat we vergaten wie we zijn.

Voor wie voelt dat het anders mag – dit is jouw uitnodiging.